تاثیر اندوده سطحی بر فرسایش بین شیاری در شیب و شدت بارندگی مختلف در شرایط آزمایشگاهی

پیامدفرسایش بین­شیاری در هدر رفت خاک و عناصر غذایی به خصوص در اراضی کشاورزی بسیار قابل توجه است. از این­رو شناخت دقیق عوامل مؤثر بر آن ضروری است. یکی از این عوامل اندوده سطحی است که بیش­تر در نواحی خشک و نیمه­خشک رایج است.تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر اندوده سطحی بر فرسایش پذیری بین شیاری (ki) صورت گرفت. به این منظور دو خاک لومی شنی (s1) و لومی رسی (s2) از منطقه ایلخچی و یک خاک رسی (s3 ) از منطقه کلیبر با کاربری زراعی انتخاب شدند. بعد از اندازه­گیری ویژگی­های شیمیایی و فیزیکی خاک، آزمایش­ شبیه سازی باران با اعمال چهارشدت بارندگی 21، 38، 50 و 81 میلی متر بر ساعت در سه شیب 5، 15 و 25 درصدروی هر خاک انجام گرفت. در هر ترکیبی از شیب و شدت بارش، زمان (tlim) رسیدن به سرعت نفوذ نهایی اندازه گیری وشاخص اندوده سطحی نسبی (rsi)  محاسبه شد. نتایج نشان داد که خاک s1 با داشتن rsi برابر با 23/2 و tlim برابر با 6 دقیقه، به عنوان  خاک حساس به تشکیل اندوده سطحی و خاک s3 با داشتن rsi برابر با 9/8 و tlim برابر با 102 دقیقه به عنوان خاک مقاوم یا با حساسیت کم به تشکیل اندوده سطحی هستند. بررسی فرضki ثابت در شیب­ها و شدت­های بارندگی مختلف نشان داد که در خاک­های s2 و s3 تفاوت معنی­داری بین ki در شیب­های مختلف وجود ندارد. به بیان دیگر فرض ki ثابت درست بود. اما در خاک  s1 که بسیار حساس به تشکیل اندوده سطحی بود، تفاوت معنی­داری (درسطح احتمال 1 %) بین  ki در شیب­های مختلف مشاهده شد. اما بین kiها در شدت بارش­های  مختلف تفاوت معنی داری در هیچ کدام از خاک ها مشاهده نشد.